توی این پست می خوام 30 نکته مهم از فصل 1 زیست شناسی دهم بهت یاد بدم که مستقیم تو کتاب گفته نشده ولی طراحای کنکور و آزمون های آزمایشی همیشه ازش سوال میدن!
ولی نگران نباش چون بعد از خواندن این پست می تونی ازپس همه سوالاشون بربیای!
پروانه مونارک
- نوزاد پروانه مونارک کرمی شکل است ولی کرم نیست!
کرم و کرمی شکل رو باهم قاطی نکنیا! - نوزاد (نابالغ) پروانه مونارک، یاخته عصبی ای که جایگاه خورشید در آسمان و جهت مقصد را تشخیص دهد، ندارد و نمی تواند مهاجرت کند. ( آخه نوزاد پروانه مونارک بال داره که بخواد مهاجرت کنه! )
- پروانه مونارک هر سال، از مکزیک تا جنوب کانادا می رود و برمی گردد. (رفت و برگشت توجه کن!)
- پروانه مونارک سمی است! (این نکته ترکیبی با سال دوازدهم هستش ولی همین جا یاد بگیرش!)
یاخته و نظمی که داره!
- امروزه بسیاری از بیماری ها مهار شدن ولی ریشه کن یا درمان نشدن! (به دو کلمه مهار و درمان دقت کن!)
- سوخت های فسیلی منشا زیستی دارند. (هم سوخت زیستی و هم سوخت فسیلی منشا زیستی دارند)
- همه جانداران، همه هفت ویژگی را با هم دارند. (در حالت کلی)
- جاندار می تواند تولیدمثل نداشته(نازا) باشد! (مثل گل مغربی 3n یا موز 3n یا قاطر)
- رشد یعنی افزایش برگشت ناپذیر ابعاد یا تعداد یاخته ها. (تورژسانس و پلاسمولیز یاخته گیاهی یادت بیاد!)
- جاندار تک یاخته ای نمی تواند از طریق تقسیم یاخته ای، رشد و ترمیم کند! (نه میم داره، نه ح داره، نه دال داره. فقط یدونه یاخته داره!)
تولیدمثل
- در تولیدمثل غیرجنسی جانداری شبیه به والد ایجاد می شود.
- تولیدمثلی که جاندارانی کم و بیش شبیه به والد ایجاد می کند، تولیدمثل جنسی است.
- تولیدمثل جنسی می تواند تک والدی باشد! مثل بکرزایی در زنبور عسل و مار ماده
موادی که یاخته می سازه
- ساکارز قند گیاهی است ولی لاکتوز قند جانوری است. (حواست باشه که طراح ساکارز رو به جانور و لاکتوز رو به گیاه ربط نده!)
- نشاسته در گیاه و گلیکوژن در جانوران و قارچ ها است.
ساختار یاخته
- غشای یاخته، هسته، میتوکندری، سبزدیسه دولایه است.
- کیسه های شبکه آندوپلاسمی برخلاف دستگاه گلژی به هم اتصال دارند.
- کربوهیدرات های غشا، در سطح خارجی غشا و در اتصال با پروتئین یا لیپید قرار دارند. (شکل کتاب یه جوریه که انگار به لیپید اتصال نداره ولی داره!)
- کلسترول در غشای یاخته های گیاهی وجود ندارد.
- در پدیده اسمز، ملکول های آب به هر دو سمت جریان دارند! (برآیند به یک سمت)
- در انتقال فعال همیشه از ATP استفاده نمی شود. (در زنجیره انتقال الکترون، از انرژی الکترون ها برای انتقال فعال استفاده می شود)
- بعضی یاخته ها توانایی درون بری و برون رانی دارند.
بافت های بدن
- در بافت پیوندی سست، سلول چربی یافت می شود.
- نمی توان گفت در بافت پیوندی متراکم، فضای بین یاخته ای کم است!
- هسته سلول های چربی در کناره سلول قرار دارد.
- یاخته ماهیچه اسکلتی تند همانند یاخته ماهیچه صاف سفید است!
- ماهیچه اسکلتی می تواند توسط اعصاب پیکری، ارادی و هم غیرارادی منقبض شود.
- سلول های ماهیچه قلبی، بیشتر یک هسته ای و بعضی دو هسته ای هستند.
- یاخته های ماهیچه قلبی توسط صفحات بینابینی باهم ارتباط دارند.
- بافت عصبی از یاخته های عصبی (نورون) و یاخته های غیر عصبی (نوروگلیا) تشکیل می شود.
- جسم یاخته ای می تواند پیام عصبی را مستقیما دریافت کند.
سوالی داری؟
اگر هر سوال یا نظری راجب نکته های زیست شناسی دهم داشتی حتما برام کامنت کن. خودم همه کامنت ها را می خونم و جواب میدم!
